ข้าวต้มมัดไส้หน่อไม้

ข้าวต้มมัดไส้หน่อไม้

ข้าวต้มมัด หรือที่บางคนเรียกว่า ข้าวต้มผัด (ตามลักษณะการทำ) จัดเป็นของหวานของว่างที่หลายๆคนชื่นชอบ แต่ที่เคยเห็นส่วนใหญ่จะเป็นไส้กล้วยกับถั่วดำ ได้ไปเจอมาที่ จ.อุตรดิตถ์ เขาทำ “ข้าวต้มมัด” เป็นแบบไส้เค็ม คือไส้หน่อไม้ และคงจะมีเฉพาะที่จังหวัดนี้เท่านั้น เพราะเห็นบอกว่าเป็นขนมพื้นบ้านของชาวอุตรดิตถ์ ซึ่งปัจจุบันก็ยังมีการทำขายอยู่ทั่วไป แต่ผู้เขียน เล่าว่า “ตั้งแต่คนทำขายจนถึงคนซื้อทานส่วนใหญ่จะรุ่นราวคราวเดียวกัน คือคนรุ่นคุณป้าคุณยายทั้งนั้นเลย” ทำให้คิดว่า ถ้าไม่มีการถ่ายทอดให้แพร่หลาย ข้าวต้มมัดไส้หน่อไม้นี้ อาจจะสูญหายไปได้ จนชาวอุตรดิตถ์รุ่นหลังๆ อาจจะไม่ทราบว่า ขนมชนิดนี้ถือกำเนิดขึ้นจากจังหวัดของตัวเอง บาคาร่า

ข้าวต้มมัดไส้หน่อไม้ที่นิตยสารครัวนำเสนอเป็นตำรับของ ป้าสำรวย น่วมคงมั่น อายุ 76 ปี ชาวอุตรดิตถ์ที่เคยขายขนมเป็นอาชีพได้ไปเห็นมาและนำมาปรับตามสูตรของตัวเอง

 เครื่องปรุง 

1. ข้าวเหนียว

2.  กะทิ

 3. หน่อไม้ต้มหั่นเส้น

4. กุ้งแห้ง

5. หมูสับ

6. กระเทียมไทย

7. พริกไทย

8. น้ำมันหมู

เครื่องปรุงรส

1. น้ำตาลทราย

2. น้ำตาลมะพร้าว

3. ซีอิ๊วขาว

วิธีทำ 

1) เจียวกระเทียมไทยที่บุบพอแหลกในน้ำมันหมูให้เหลืองหอม

 2)ใส่หมูสับลงไปผัด พอสุกเหยาะพริกไทยป่น แล้วคนจนเข้ากันดี

3)ใส่กุ้งแห้งที่ล้างสะอาด ผึ่งให้สะเด็ดน้ำผัดด้วยไฟกลางๆจนกุ้งกับหมูเข้ากัน

 4) ใส่หน่อไม้ต้มหั่นหรือใช้ส้อมขูดเป็นเส้น ใช้หน่อไม้อะไรก็ได้

 5) เมื่อคนส่วนผสมทั้งหมดเข้ากันแล้ว ปรุงรสด้วยน้ำตาลทราย น้ำตาลมะพร้าวสักนิด เหยาะซีอิ๊วขาวสักหน่อย ผัดเคี่ยวไปนานๆจนไส้หน่อไม้เหนียว เพื่อจะได้ห่อง่าย แล้วยกลงจากเตา พักไว้ให้เย็น

6) ผัดข้าวเหนียวกับกะทิ ใช้ข้าวเหนียวเขี้ยวงู แช่น้ำไว้สักชั่วโมงจนใสดีจึงซาวขึ้น แล้วพักให้สะเด็ดน้ำ

7) สำหรับกะทิใช้มะพร้าวขูดมาคั้นกับน้ำ ตอนคั้นใส่เกลือด้วยนิดหน่อย ขยำจนได้หัวกะทิพอประมาณ ตั้งไฟให้เดือด แต่อย่าให้กะทิแตกมัน

8) พอกะทิเดือด ใส่ข้าวเหนียวเลย และคอยคนตลอด ไม่ให้ข้าวเหนียวติดหม้อ และต้องไม่ให้ข้าวเหนียวแห้งเกิน จะห่อยาก ใส่น้ำตาลลงในข้าวเหนียวสักหน่อย แล้วคนต่อไปเรื่อยๆ ถ้ายังเค็มไม่พอให้ใส่เพิ่มได้ตอนนี้เลย แล้วยกลงจากเตา พักไว้ให้เย็น เตรียมใบตองและตอกสำหรับห่อได้เลย

การห่อ ซ้อนใบตองสองชั้น ตักข้าวใส่ กดให้แบน แล้วตักไส้หน่อไม้ใส่ ก่อนจะตักข้าวทับอีกนิด แล้วทำการจัดให้แน่น จับจีบใบตองก่อนจะพับ แล้วเอาไปประกบคู่กัน จึงใช้ตอกมัดให้แน่นพอดี หากมัดหลวมไปหรือแน่นไปก็มีผลกับเมล็ดข้าว จึงต้องกะแรงให้พอดี เนื่องจากเมล็ดข้าวนั้นยังไม่สุก เมื่อนำไปนึ่งต่อ เมล็ดข้าวจะบานขึ้น ถ้าห่อแน่นไป นำไปนึ่งอาจทำให้ใบตองแตก หรือห่อหลวมไปตอกอาจจะหลุด พาลทำให้ใบตองหลุดตามไปด้วย และวิธีดูว่าข้าวต้มมัดที่นึ่งสุกหรือยัง ป้าสำรวยแนะให้สังเกตจากกลิ่นของกะทิและข้าวผสมผสานกับกลิ่นของใบตองหอมโชยออกมา แสดงว่าเครื่องด้านในเริ่มสุกแล้ว แต่ยังไม่ให้ยกลงทันที ต้องนึ่งไปอีกสักระยะก่อน จึงปลดลงจากเตา.